W poprzednim wpisie poświęconym materiałom skupiłem się na prezentacji materiałów pochodzenia naturalnego. Nie jest to jednak jedyna kategoria włókien, równie dużą i różnorodną kategorią są włókna sztuczne, a zwłaszcza wiskoza, akryl, poliester, poliamid, o których opowiem Wam dzisiaj.
Włókna sztuczne
Już samo określenia “włókna chemiczne”, “włókna sztuczne” mają pejoratywny wydźwięk. “Chemiczne” kojarzy nam się ze tym co sztuczne, plastikowe, nieprzyjemne w dotyku, nieprzepuszczające powietrza etc. Sporo jest w tym prawdy, ale nie tyczy się to wszystkich włókien chemicznych.
Surowce z jakich wytwarza się włókna sztuczne zmieniały się na przestrzeni lat. Jeszcze w latach 70. i 50. XX wieku była to głównie ropa naftowa, produkowano z niej poliester, poliamid czy poliakryl. W latach 90. na popularności zyskały włókna sztuczne, ale wytwarzane z odnawialnych surowców roślinnych, takie jak na przykład wiskoza czy włókna octanowe.
Z pewnością włókna sztuczne mają wiele wad, o których dzisiaj opowiem, wzbudzając tym samym liczne kontrowersje. Warto jednak rozeznać się w nich lepiej, bo nie każde każdy materiał chemiczny nie przepuszcza powietrza i nie wchłania wilgoci. Warto również podkreślić, że sporo część włókien syntetycznych może być obecnie poddawana recyklingowi. Co więcej stosowanie nowoczesnych metod produkcyjnych nie powoduje wielu zanieczyszczeń. Czasem wręcz ilość odpadów, które powstają przy ich produkcji jest mniejsza niż przy wytwarzaniu ubrań z włókien naturalnych.
Włókna sztuczne w modzie męskiej są tematem niszowym. Poza poliestrem i akrylem stosuje się je tylko jako dodatki do włókien naturalnych. Dobrze jednak znać ich właściwości, aby niemiło się nie zaskoczyć. Wiskoza, Akryl, Poliester, Poliamid to moim zdaniem najważniejsze materiały sztuczne, które warto poznać.
Syntetyczne włókna cięte
Poliester
Ogólnie: Włókna chemiczne – Włókno wtórne – Syntetyczne włókna cięte
Poliester należy do grupy włókien chemicznych pozyskiwanych z nieodnawialnych surowców takich jak ropa naftowa. Ze względu na swoje właściwości uważany jest powszechnie za jedno z najgorszych włókien sztucznych. Zanim jednak go skreślicie warto przyjrzeć się jego właściwościom. Są bowiem rodzaje ubrań, w których jego domieszkę warto mieć.
ZALETY:
- elastyczność
- wysoka wytrzymałość
- bardzo wysoka odporność na ścieranie
- łatwy w konserwacji
- nie kurczy się
- odpornny na mole i światło
- poddaje się recyklingowi
- w atrakcyjnej cenie
WADY:
- elektryzuje się
- nie jest higroskopijny
- łatwo się mechaci
- wrażliwy na wysokie temperatury (należy uważać podczas prasowania)
- nie przepuszcza powietrza
- ma tandetny połysk
ZASTOSOWANIE:
- odzież sportowa
- koszule
- akcesoria zimowe (szaliki, czapki, rękawiczki)
- płaszcze
- skarpety i bielizna (sic!)
- garnitury
- kurtki
POGODA:
Biorąc pod uwagę powszechność można powiedzieć, że poliester używany jest bez względu na pogodę. Jeśli jednak nie chcemy doświadczyć negatywnych aspektów poliestru warto używać go w kilku sprawdzonych sytuacjach. Z pewnością sprawdzi się on jako odzież sportowa. Bieliznę i t-shirt poliestrowy powinno zakładać się na przykład pod kombinezon narciarski. Poza wymienioną sytuacją poliestru nie powinno się stosować pod kurtkę czy płaszcza, nie wspominając już o bieliźnie – dyskomfort może być nie do zniesienia.Niewielka ilość poliestru dobrej jakości czasem może pozytywnie wpłynąć na komfort prasowania koszul.
Poliamid (Nylon)
Ogólnie: Włókna chemiczne – Włókno wtórne
Poliamid to włókno, które ze względu na swoje właściwości stawiane jest wyżej niż wspomniany wcześniej poliester. Bardzo łatwo ulega zabarwieniu co producenci ubrań wykorzystują do wytwarzania głębokich odcieni kolorów czy czerni. Również pod względem higroskopijności wypada lepiej niż poliester, choć nie może on równać się pod tym względem z wełną czy bawełną. Jest pierwszym w historii włóknem syntetycznym, ale ze względu na wysokie koszty produkcji nigdy nie stał się tak powszechny jak akryl czy poliester.
ZALETY:
- bardzo wysoka wytrzymałość
- bardzo wysoka naturalność
- łatwy w konserwacji
- nie kurczy się
- nie gniecie się
- odporny na mole
- poddaje się recyklingowi
WADY:
- sztywny w dotyku
- niewielka higroskopijność (choć i tak większa niż w przypadku poliestru)
- niska odporność na działanie promieni słonecznych
- gniecie się (szybciej niż poliester)
- cena
ZASTOSOWANIE:
- plecaki
- bielizna
- obuwie
POGODA
Nie powinno narażać się rzeczy z poliamidu na silne działanie promieni słonecznych, bardzo łatwo tracą wtedy kolor. Poza tym nie ma specjalnych obostrzeń co do zalecanych okresów noszenia. W tym kryterium dość uniwersalne włókno.
Akryl
Ogólnie: Włókno chemiczne
Akryl znany także jako poliakryl, modakryl, anilana czy sztuczny jedwab (warto zapamiętać te nazwy) to najważniejszy, niestety nie ze względu na zalety, rodzaj materiału o którym dzisiaj opowiem. Akryl to obecnie obok poliestru najpowszechniejsze włókno chemiczne. Spotkamy go praktycznie na każdym kroku zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Choć wyglądem i funkcjami zbliżony do wełny, bardzo wiele mu do niej brakuje. Jest tańszym, syntetycznym odpowiednik runa owczego, zalewającym dzisiejszy rynek odzieżowy. Jeszcze kiedyś produkty z akrylu można było poznać po tym, że były one tańsze od naturalnej wełny. Obecnie ta zasada już nie obowiązuję, co jest dla mnie lekkim nieporozumieniem. W tym momencie za zakupem akrylu nie przemawia więc już żadna cecha. Rzeczy z akrylu po jednym sezonie jesienno-zimowym wyglądają nieestetycznie – akryl mechaci się jak żaden inny materiał. Daje zerowy komfort noszenia, ponieważ praktycznie wcale nie wchłania wilgoci. Podczas produkcji akrylu do atmosfery wydziela się wiele szkodliwych związków chemicznych, co więcej nie poddaj się recyklingowi. Jest to zdecydowanie produkt, którego należy unikać i którego zakup stanowczo Wam odradzam. Nie
ZALETY:
- właściwości i chwyt podobne do wełny
- nie gniecie się
- wysoka odporność na ścieranie
- łatwy w konserwacji (bardzo szybko schnie)
- odporny na mole i pleśń
- nie uczula
WADY:
- kiepska higroskopijność (kilkakrotnie mniejsza niż w przypadku wełny)
- bardzo szybko się mechaci
- łatwopalny
- silnie się kurczy
- nie poddaje się recyklingowi
- podczas jego produkcji emitowane są szkodliwe zanieczyszczenia
- elektryzuje się
ZASTOSOWANIE:
- czapki, szaliki, rękawiczki
- swetry
- płaszcze, kurtki
POGODA:
Okres jesienno-zimowy. Niskie temperatury.
Syntetyczne włókna celulozowe ciągłe
Wiskoza
Ogólnie: Włókno chemiczne – Włókno celulozowe ciągłe
Mocno spopularyzowana przez sieciówki wiskoza jest jednym z ulubionych i najlepszych włókien syntetycznych. Przez swoje pochodzenie zaliczana przez niektórych do włókien naturalnych. Powstaje z surowca naturalnego, a mianowicie z celulozy drzewnej. Skomplikowany, chemiczny proces obróbki tego surowca sprawia jednak, że w mojej klasyfikacji wiskoza zaliczana jest do włókien chemicznych.
ZALETY:
- wysoki połysk
- chłodna i przyjemna w dotyku (podobna do jedwabiu)
- wysoce higroskopijna
- nie elektryzuje się
- o względnie niskiej cenie
WADY:
- silnie się gniecie
- wymaga uważnej konserwacji
- mało wytrzymała
- nie poddaje się recyklingowi
- nieodporna na pleśń
- wymaga suszenia na płasko
ZASTOSOWANIE:
- kurtki
- garnitury
- t-shirty
POGODA:
Wiskoza dobrze sprawdza się gdy potrzebujemy wygodnego i przyjemnego materiału, który dobrze wchłonie wilgoć i da nam poczucie komfortu na miarę jedwabiu. Dlatego też poleca się go przede wszystkim do tkanin wiosenno-letnich.
Dzisiejszy wpis to małe kompendium wiedzy o materiałach syntetycznych, które mogą pojawić się w Twojej szafie. Jeśli uważasz, że poza wymienionymi materiałami sztucznymi (wiskoza, akryl, poliester, poliamid) są jeszcze inne warte poznania, nie czekaj – daj znać!
Spragnionych wiedzy zachęcam do lektury Encyklopedii materiałów odzieżowych.
Pierwsza część wpis – Włókna naturalne: Bawełna, Wełna, Len, Jedwab
GMALE