Chcemy kupować ładne rzeczy, które dobrze na nas leżą. Często zapominamy tym samym, że równie ważnym aspektem kupowania ubrań jest dobór odpowiedniego materiału nie tylko do naszych preferencji, ale i do pogody czy pory roku. Przygotowałem dla Was dzisiaj prezentację różnych włókien, które przewijają się przez każdą męską garderobę. Poznacie ich właściwości (wady i zalety), ale także dedykowane okoliczności ich założenia. Przewodnik po materiałach został podzielony na dwie części – włókna naturalne oraz włókna sztuczne . Dzisiaj jego pierwsza część, w której główną rolę odgrywają – len, bawełna, wełna, jedwab.

Włókna naturalne

Ten obszerną kategorię włókien tworzą włókna pochodzenia zwierzęcego, roślinnego oraz mineralnego. Pozyskiwanie włókien roślinnych może odbywać się z różnych części roślin – nasion (bawełna, kapok), łodygi (konopie, juta), liści (manila), ale także owoców (włókna kokosowe). Włókna pochodzenia zwierzęcego uzyskuje się głównie z włosia owiec, wielbłądów, alpak, królików (wełna, moher, kaszmir). Osobną kategorią są włókna pochodzące z wydzieliny zwierzęcej (jedwab). Włókna mineralne (azbest) odgrywają marginalną rolę w przemyśle odzieżowym, dlatego nie poświęcę im wiele uwagi.

Włókna roślinne

Bawełna

Kategoria: włókna nasienne – włókna roślinne – włókna naturalne

Rodzaje: zwyczajna (Meksyk i Antyla), afrykańska (Pakistan), indyjska (Azja i Afryka), egipska (Sudan, Egipt USA), ekologiczna.

Bawełna egipska

To najlepszy i najszlachetniejszy rodzaj bawełny uprawiany w Egipcie ze względu na korzystne warunki klimatyczne. Wyjątkowo długie włókna naturalne zapewniają jej najwyższą jakość.

Bawełna ekologiczna

To popularny ostatnio rodzaj bawełny. Jest to najczęściej bawełna zwyczajna uprawiana w ekologicznych warunkach, przez co materiał staje się trwalszy, bardziej elastyczny i mniej podatny na ścieranie. Wiąże się to oczywiście z większą ceną jaką będziemy musieli za nią zapłacić.

ZALETY:

• Duże zdolności wchłaniania wilgoci oraz wody (higroskopijność)
• Nie elektryzują się
• Duża odporność na ścieranie
• Wytrzymałość
• Matowy wygląd

WADY:

• Ciemne kolory szybko blakną a jasne żółkną (niska odporność na światło)
• Dość łatwo się gniecie
• Niska elastyczność
• Łatwo się kurczą
• Łatwopalność
• Nieodporność na kurz i roztocza

ZASTOSOWANIE:

• Koszule (o rodzajach materiałów na koszule pojawi się osobny wpis)
• T-shirty
• Spodnie
• Skarpety, czapki i wiele innych

POGODA:

Cały rok (materiał uniwersalny). Bawełna nie jest materiałem, który musimy dobierać do odpowiedniej pogody. Są jednak pewne sytuacje kiedy na jej założeniem można się zastanowić. Przede wszystkim nie powinno zakładać się jej pod kombinezon narciarski. Ze względu na wysoką higroskopijność sprawia, że ciało bardzo szybko się wychładza. Jej niektóre rodzaje nie nadają się też na skrajne upały, raz że chłoną wodę, a dwa że mogą się odbarwić.

Len

Kategoria: włókno łykowe (łodyga) – włókno roślinne – włókna naturalne

Rodzaje: tkaniny lniane (100%), tkaniny półlniane (40%), imitacje lnu (0%)

ZALETY:

• Trwałość
• Duża przepuszczalność powietrza
• Kolejne prania powodują zmiękczenie materiału
• Wysoka higroskopijność
• Nie kurczy się
• Nie elektryzuje
• Schnie szybciej od bawełny

WADY:

• Skłonność do gniecenia się
• Łatwo łamie się i przeciera
• Wysoka cena jak na materiał wiosenno-letni
• Słaba trwałość ciemnych kolorów
• Łatwopalność

ZASTOSOWANIE:

W przemyśle odzieżowym rzadko spotyka się tkaniny w 100% z lnu, ze względu na zbyt dużą gniewliwość i chropowatość. Znacznie częściej spotkać można się z mieszanką bawełny i lnu ponieważ są one bardziej miękkie i mniej gnietliwe.

• Spodnie
• Koszule
• Marynarki
• Kapelusze

POGODA:

Materiał ze względu na swoje właściwości dedykowany jest okresom wiosennym i letnim. Schnie szybciej niż bawełna i ma duże możliwości przepuszczania powietrza przez co idealnie sprawdza się w wysokich temperaturach.

Włókna zwierzęce

Wełna

Kategoria: włókno białkowe – włókno z włosia – włókno zwierzęce – włókna naturalne

Rodzaje: owcza, merynosowa, dziewicza, wełna camel, wełna z alpaki, kaszmir, angora, moher

Podstawowym surowcem do produkcji wełny jest owcza sierść, ale pozyskuje się ja także z kóz, lam, wielbłądów i królików. Wełna ma wysokie właściwości izolacyjne przez co nierozłącznie kojarzy nam się z okresami jesienno – zimowymi. Jest niezwykle sprężysta i wytrzymała.

Im cieńsze włosie tym wełna lepsza i droższa. Na tej podstawie stworzona także klasyfikację wełny, która prezentuje się następująco (w mikronach):

15,5  Ultrafine Merino

15,6 -18,5 Superfine Merino

18,6 -20  Fine Merino

20,1 -23  Medium Merino

>23  Strong Merino

Wełna dziewicza

Delikatniejsza odmiana klasycznej wełny, która swoje właściwość zawdzięcza pozyskiwaniu z pierwszej strzyży. Jest to więc wełna pierwotna, którą uzyskuje się z młodych owiec.

Wełna merynosowa

To rodzaj wełny pozyskiwany z owiec zamieszkujących górzyste tereny Australi, RPA, Ameryki Południowej, ale także Polski. To właśnie ekstremalne warunki zamieszkiwana sprawiają, że merino wool jest tak cenionym i poszukiwanym surowcem. Merynosy to rodzaj owiec zamieszkujących tereny górzyste, gdzie poddawane są licznym i znaczącym wahaniom temperatury, porywistemu wiatrowi oraz częstym opadom. Jednocześnie są więc narażone na wysokie temperatury i wychłodzenie. W toku ewolucji udało się im jednak przystosować do tej sytuacji. Wytworzyły sierść, która jest niezwykle delikatna (włókna sierści z merynosa są kilkukrotnie cięższe) ale równocześnie świetnie chroni je przed zimnem. I za te właśnie cechy tak bardzo cenimy ten materiał.

Wełna merynoska jest puszysta i delikatna, nie poczujemy przez nią typowego dla zwykłej wełny owczej uczucia gryzienia. Jednocześnie wykazuje one wysokie właściwości termoregulacyjne. Wełna merynska wykorzystywana jest do produkcji szali, swetrów, marynarek. Najlepszym potwierdzeniem tego jak delikatna jest to tkanina jest jej zastosowanie jako bielizna termoaktywna.

ZALETY:

• Matowość
• Wytrzymałość
• Sprężystość
• Bardzo wysoka higroskopijność
• Bardzo dobre właściwości izolacyjne
• Nagrzewa się nawet wtedy gdy jest mokra
• Odporna na pochłanianie zapachów

WADY:

• Niska odporność na ścieranie
• Może się wyciągać
• Łatwo się kurczy
• Wolno schnie
• Podatność na mole
• Szybko się odbarwia
• Może wywoływać alergie

Wełna camel

Wełna wielbłądzia to jeszcze delikatniejsza, rzadsza i droższa wersja wełny. Jest pusta w środku przez co to tak bardzo delikatna i sprężysta, Warunki pustynno-stepowe  z jakimi mierzyć muszą się wielbłądy są nieporównywalnie gorsze niż merynosy. Chcąc odciąć skórę od niekorzystnych warunków atmosferycznych wytworzyły praktycznie niezniszczalna powłokę – sierść. Wełna camel jest więc nie tylko delikatnym rodzaje wełnym, ale również niebywale trwałym. Wełna camel wykorzystywana do produkcji płaszczy, swetrów, bielizny, ale także co niezwykle  ciekawe do pościeli. Wełna wielbłądzia zapewnia spokojny sen, ujemnie jonizuje powietrze wokół nas, nie wywołuje alergii. Dzięki dużej zawartość lanoliny łagodzi objawy stresu i zmęczenia skóry, odpycha kurz i roztocza. Najdelikatniejszym rodzajem wełny camel jest jej odmiana wełna baby camel, pozyskiwana z młodych wielbłądów.

ZALETY:

• Delikatność
• Sprężystość
• Trwałość
• Hipoalergiczna
• Niepodatna na kurz i zabrudzenie

WADY:

• Wysoka cena
• Niska odporność na tarcie
• Łatwo się kurczy
• Podatna na mole

Wełna z alpaki

żyjące w Andach – od południowego Peru, przez Chile, po Boliwię – alpaki to zwierzęta z rodziny wielbłądowatych dostarczające świetnej jakości sierść. Nie bez powodu sierść alpaki jest uważana za jeden z najbardziej pożądanych włókien na świecie. Jest niebywale wytrzymała, a jednocześnie delikatna i ciepła. Alpaka jest miękka niczym jedwab, trwała jak len i ciepła jak wełna. Naturalnie występuję w 26 kolorach, od bieli, przez brąz, aż po szarości czy czerń. Najczęściej nie podlega farbowaniu. Alpakę bardzo często porównuje się do jedwabiu, jej przewagą w takim ujęciu jest stosunek ceny do jakości. Tak jak wełna wielbłądzia zawiera duże pokłady lanoliny przez co jest odporna na zabrudzenia. Jest także hipoalergiczna.

Oprócz “baby aplaki”, która pozyskiwana jest z młodych alpak mających jeszcze delikatniejszą sierść, występują dwa rodzaje tego zwierzęcia: Alpaka Suri oraz  Alpaka Huacaya . Alpaki huacaya stanowią zdecydowaną większość populacji alapak, ich futro nazywa się po prostu alpaką. Ich sierść przypomina sierść owcy. Rzadszą, bo stanowiącą zaledwie 10% populacji jest Alpaka Suri, które futro zwyczajowo nazywamy suri aplaką. Jak  nie trudno się domyślić, jest to bardziej szlachetna odmiana tej wełny. Na Alpace rośnie nawet do 50 cm długości, układając się w długie, faliste loki. Dorosła Alpaka potrafi posiadać do 5 kg wełny. Na koniec ciekawostka. Inkowi uważali Alpaki za zwierzęta boskie, które zostały tylko pożyczone ludziom, pod warunkiem, że będziemy się o nie troszczyć. Morał  z tego taki – dbajmy o Alpaki, bo są nam dane tylko w leasing ;)

ZALETY:

• Delikatność
• Sprężystość
• Trwałość
• Hypoalergiczność
• Niepodatna na kurz i zabrudzenie

WADY:

• Wysoka cena
• Łatwo się kurczy
• Podatna na mole
• Trudności w konserwacji

Kaszmir

Nie bez powodu kojarzy nam się ze wszystkim co drogie, unikatowe i elitarne. Kaszmir to najdroższy, najrzadszy i najbardziej pożądany rodzaj wełny. Podobnie jak Alpaka pozyskiwana jest ze zwierząt narażonych na ekstremalne warunki klimatyczne, dochodzące nawet do -40 stopni Celcjusza. Kozy kaszmirskie pasą się na terenach górzystych (od 3 – 5 tys. m.n.p.) Mongolii, Chin i Afganistanu. Ich sierść jest dwuwarstwowa i składa się z szorstkiej warstwy zewnętrznej chroniącej przed porywistym wiatrem oraz delikatnej, puszystej warstwy przy skórnej pełniącej funkcję termoregulacyjne.

Pewnie zastanawiacie się co takiego wyjątkowego w tych kozach i dlaczego nie mogą być one hodowane w innych, bardziej przystępnych warunkach. Otóż próby hodowli kóz kaszmirskiej na bardziej sprzyjających  warunkach były już podejmowane. Niestety okazało się, że sierść którą wytwarzają w niczym nie przypomina tej pochodzącej z Himalajów. Otóż to właśnie warunki atmosferyczne wpływają na jakość kaszmiru i bez nich nie ma możliwości jego odtworzenia. To jednak nie wszystko, dość specyficzny jest również proces strzyżenia i pozyskiwana futra. Odbywa się on wiosną, kiedy kozy zrzucają zewnętrzną warstwę futra poprzez wyczesywanie kóz. Łatwo jest pomieszać dobrą sierść ze złą, dlatego należy robić to bardzo starannie i dokładnie. Co więcej z jednej kozy kaszmirskiej możemy pozyskać około 200 g sierści, z czego i tak połowa staje się odpadem. Oznacza to, że na klasyczny sweter w serek o rozmiarze M możemy potrzebować nawet 5 – 6 kóz.

Nie powinien więc dziwić fakt horrendalnie wysokich cen kaszmiru. Na temat właściwości kaszmiru nie ma potrzeby się rozpisywać, gdyż są to właściwie same pozytywy wyżej wymienionych rodzajów wełny. Miękki, delikatny, ciepły, wytrzymały, sprężysty, odporny na zabrudzenia, hipoalergiczny, nie pochłania zapachów, ale absorbuje parę wodną. Do minusów zalicza się bardzo wysoką cenę i skomplikowany proces konserwacji.

ZALETY:

• Delikatność
• Sprężystość
• Trwałość
• Hypoalergiczność
• Niepodatna na kurz i zabrudzenie
• Unikatowość

WADY:

• Wysoka cena
• Podatność na mole
• Trudności w konserwacji
• Trudność w pozyskiwaniu

Moher

Być może zdziwi Was fakt, że moheru nie stosuje się tylko do tak popularnych beretów. Moher jest także “męskim materiałym” choć prawdą jest, że poza tkaninami garniturowymi nie znajduje on szerokiego zastosowania. Moher pozyskiwany jest z kóz angorskich. Jest to dobry materiał o właściwościach zbliżonych do wełny, o ile jest on kilkuprocentowym dodatkiem do innego rodzaju wełny. Produkty 100% moherowe są niezwykle rzadkie ze względu na ich kiepską jakość – moher dość szybko traci sprężystość, kurczy się i mechaci. Z pewnością jednak nie będziemy mieli problemu z rozpoznaniem moheru, który posiada bardzo długie włókno, dające charakterystyczny połysk i miękkość. Do największych producentów moheru zalicza się RPA, Turcję, Australię czy USA.

ZALETY:

• Lekki połysk
• Wysoka sprężystość
• Wysoka higroskopijność
• Dobre właściwości izolacyjne
• Delikatność i miękkość

WADY:

• Dość wysoka cena
• Kruchość włókna
• Mechacenie
• Podatność na mole

Angora

Stanowi marginalne znacznie w modzie męskiej, bo używa się jej głównie do produkcji skarpet. Co więcej jest to najmniej lubiany przeze mnie rodzaj wełny ponieważ jako jedyny przyczynia się do cierpienia zwierząt. Angora nie jest bowiem pozyskiwana tak jak poprzednie odmiany wełny poprzez strzyżenie zwierząt, a niestety przez wyrywanie sierści. Angora pozyskiwana jest z królików angorskich, które w większości nie żyją już w środowisku naturalnym. Pochodzi z Turcji. Nie produkuje się rzeczy w 100% z angory ze względu na słabą wytrzymałość i szybkie mechacenie się włókien. Co więcej jest ona nietrwała. Wystarczy jednak 10% dodatku tego włókna, aby rzecz noszona przez nas stała się miękka i bardzo delikatna.

ZALETY:

• Lekki połysk
• Wysoka sprężystość
• Wysoka higroskopijność
• Dobre właściwości izolacyjne
• Delikatność i miękkość

WADY:

• Dość wysoka cena
• Kruchość włókna
• Mechacenie
• Podatność na mole
• Pozyskiwanie sprawia ból zwierzętom

ZASTOSOWANIE:

• Spodnie
• Marynarki
• Szale
• Swetry
• Czapki
• Płaszcze
• Kamizelki
• Koszule

POGODA:

Ze względu na właściwości termiczne produkty wełniane używa się głownie na jesień i zimę. Nadaj się na chłodne ale i wilgotne dni. Wełna grzeje nawet wtedy jeśli jest mokra.

Jedwab

Kategoria: włókna naturalnie ciągłe – włókna pochodzące z wydzieliny zwierzęcej – włókna naturalne

Rodzaje: jedwab morowy, jedwab dębowy

Jedwab wytwarzany jest w wydzieliny jedwabnika. Znany człowiekowi od ponad 5000 lat, ma swoje początki w Chinach, które nadal są jego potentatem. Wyróżniamy kilka rodzajów jedwabiu. W modzie męskiej wykorzystywany głównie w produkcji dodatków i akcesoriów. Włókna naturalne jedwabnika należą do najdelikatniejszych.

Jedwab morowy

Tak zwany jedwab hodowlany. Jest najbardziej znanym rodzajem jedwabiu pozyskiwanym z jedwabnika morowego. Włókna tego jedwabiu są mniejsze i charakteryzują się większym połyskiem. To ten rodzaj jedwabiu wykorzystywany jest przede wszystkim do produkcji ubrań. W kolorze nefrytu. To o niego wzięło się powiedzenie “jedwabiście gładki”.

Jedwab dębowy

Zwany inaczej jedwabiem dzikim jak sama nazwa wskazuje pozyskiwanym z jedwabników dębowych żyjących dziko. Ma większe włókna i mniejszy połysk. Jest szorstki, mało przyjemny dla skóry, o szarej lub ciemnej barwie.

ZALETY:

• Połysk
• Miękkość
• Nie gniecie się
• Wysoka higroskopijność
• Odporność na rozciąganie

WADY:

• Wysoka cena
• Nietrwały
• Wrażliwość na pot
• Wrażliwość na słońce

ZASTOSOWANIE:

• Krawaty
• Muszki
• Poszetki

POGODA:

Nadaje się do noszenia cały rok, choć wykazuje dużą odporność na deszcz, ale niewielką na słońce. Należy więc unikać silnego nasłonecznienia.

Flanela

Kategoria: włókno zwierzęce lub roślinne (w zależności od rodzaju) – włókna naturalne

Rodzaj: flanela wełniana, flanela bawełniana

Flanela wełniana

Te włókna naturalne wytwarzane są niemal wyłącznie z wełny czesankowej, najczęściej o splocie skośnym lub prostym. Nie musi być to jednak tylko wełna owcza, ale także kaszmir czy camel. Materiał ten wykańcza się z obu stron za pomocą lekkiego drapania, aby uzyskać na jego powierzchni delikatnie okrywową warstwę. Ciężar flaneli zależy od grubości użytej przędzy i od gęstości tkaniny. Letni wariant tego materiału, zwany tropikiem, nie jest poddawany drapaniu. Tkanina dostępna w wielu wariantach kolorystycznych. Szyje się z niej kostiumy, garnitury i spodnie. Na rynku bardzo często można spotkać jej tańszy odpowiednik czyli flanelę bawełnianą. Ciężko powiedzieć, która z nich jest lepsza. Flanela bawełniana przeznaczona jest przede wszystkim do produkcji koszul czy pidżam, z flaneli wełnianej produkuje się popularne zimą garnitury.

ZALETY (flanela wełniana):

• Trwała
• Odporna na zniszczenia
• Ciepła
• Łatwo dostępna

WADY (flanela wełniana):

• Materiał przeznaczony na odzież zimową

ZALETY (flanela bawełniana):

• Niska cena
• Miękki chwyt
• Przyjemna w noszeniu
• Łatwo dostępna

WADY (flanela bawełniana):

• Mniej wytrzymała od wełnianej
• Ma tendencję do zbiegania się
• Skłonność do mechacenia
• Skrajnie łatwopalna (Uwaga!)

ZASTOSOWANIE:

• Koszule
• Marynarki
• Garnitury
• Pościel
• Bielizna
• Spodnie

POGODA:

Flanela wełniana przeznaczona jest do noszenia w zimie. Flanela bawełniana przez cały rok, nie sprawdza się jednak przy wysokich upałach.

Włókna naturalne to pierwsza część przewodnika po materiałach. Druga część wpisu poświęcona materiałom syntetycznym już niebawem na blogu.

Elementarz Mody Męskiej

GMALE